Igipimo cy’Izamuka ry’Ibiciro mu Rwanda cyazamutse ku kigero cya 7.3% muri Nzeri 2025
Ikigo cy’Igihugu gishinzwe Ibarurishamibare (NISR) cyatangaje ko Igipimo cy’Izamuka ry’Ibiciro ku Isoko (CPI), ari na cyo gipimo nyamukuru gikoreshwa mu gupima izamuka ry’ibiciro by’ibicuruzwa n’ibikorwa by’ubukungu mu Rwanda, cyazamutse ku kigero cya 7.3% muri Nzeri 2025, kivuye kuri 7.1% muri Kanama 2025.
Ugereranyije n’umwaka ushize, iyi ntera y’izamuka ry’ibiciro igaragaza ko ubukungu bw’u Rwanda bukomeje kugira impinduka ziterwa ahanini n’ihindagurika ry’ibiciro ku masoko mpuzamahanga no ku isoko ry’imbere mu gihugu.
Mu byiciro by’ibicuruzwa n’ibikorwa bigize iki gipimo, byagaragaye ko:
Ibiribwa n’ibinyobwa bitarimo ibisindisha byiyongereyeho 4.2% ku mwaka ndetse na 1.3% ku kwezi, bikaba bigaragaza ihungabana rito ugereranyije n’umwaka ushize aho ibiciro byari byazamutse cyane kubera imihindagurikire y’ibihe.
Ibinyobwa bisindisha, itabi n’ibiyobyabwenge byazamutse ku rugero rwa 15% ku mwaka na 1.6% ku kwezi, bikaba bigaragaza izamuka rikomeje ugereranyije n’umwaka ushize aho byari byiyongereye ku gipimo cya hafi 13%.
Icumbi, amazi, amashanyarazi, gazi n’andi mavuta akoreshwa mu ngo byazamutse ku kigero cya 4.1% ku mwaka na 1.9% ku kwezi, ibintu bihurirana n’izamuka ry’ibiciro by’ingufu ku masoko mpuzamahanga.
Ubuvuzi bwo bwazamutseho 71.1% ku mwaka, bukaba ari bwo bwagaragaje izamuka rikomeye kurusha ibindi byiciro, nubwo bwagumye ku rwego rumwe mu kwezi kumwe.
Ugereranyije n’umwaka ushize, izamuka mu rwego rw’ubuzima ryari riri munsi ya 40%, bigaragaza impinduka ikomeye yatewe n’izamuka ry’ibiciro by’imiti n’ibikoresho byifashishwa mu buvuzi.
Ubwikorezi bwiyongereyeho 8.6% ku mwaka na 1.7% ku kwezi, bigaragaza izamuka ry’ibiciro bya lisansi n’amafaranga y’itike mu gihugu.
Amahoteli n’amarestora yo yazamutseho 17.7% ku mwaka, ariko agabanuka ku gipimo cya 0.1% ku kwezi, ibintu bishobora guturuka ku igabanuka ry’abaguzi nyuma y’impeshyi.
Ku bijyanye n’ibicuruzwa, ibikomoka imbere mu gihugu byazamutseho 6.5% ku mwaka, naho ibitumizwa mu mahanga bizamuka ku rugero rwa 9.5% ku mwaka, bigaragaza ko isoko mpuzamahanga rigira uruhare rukomeye mu izamuka ry’ibiciro mu gihugu.
Ibicuruzwa bishya (nk’imbuto, imboga n’ibindi bikenera gukorerwa buri gihe) byiyongereyeho 3.3% ku mwaka na 1.8% ku kwezi, mu gihe ingufu (nk’amashanyarazi n’amavuta) byazamutseho 4.5% ku mwaka na 0.4% ku kwezi.
Ikigereranyo cy’ibiciro by’ibicuruzwa byose uretse ibishya n’ingufu cyazamutseho 8.9% ku mwaka na 1.3% ku kwezi, bigaragaza ko ibiciro by’ibicuruzwa bihoraho nabyo biri kuzamuka mu buryo bw’igihe kirekire.
Ugereranyije n’umwaka ushize, aho izamuka ry’Ibiciro ryari riri ku gipimo kiri hasi ya 6%, iyi ntera ya 7.3% igaragaza ko ubukungu bukomeje kugira izamuka ry’ingaruka z’ibiciro, nubwo Leta ikomeje gushyira imbaraga mu bikorwa bigamije kugabanya ibiciro ku masoko y’imbere mu gihugu no guteza imbere umusaruro w’imbere mu gihugu kugira ngo uhangane n’ibibazo by’imihindagurikire y’ibihe n’izamuka ry’ibiciro ku rwego mpuzamahanga.