AmakuruUbuhinzi

Dore akamaro k’Igifenesi ku buzima bwa muntu

Ubushakashatsi butandukanye bwagaragaje ko igifenesi (jackfruit) ari urubuto rukungahaye ku ntungamubiri zifitiye umubiri akamaro kadasanzwe, kandi rukaba rufite ubushobozi bwo gufasha mu kurwanya indwara zimwe na zimwe.

Igifenesi ni urubuto rukomoka mu gace ka Aziya y’Amajyepfo, rukomeje gukundwa mu bice bitandukanye by’isi kubera akamaro karwo kadasanzwe ku buzima bw’umuntu. Uri rubuto, rufite isura idasanzwe kandi rukaba runini ugereranyije n’izindi mbuto, rukize ku ntungamubiri zifasha umubiri gukomeza gukora neza no kurwanya indwara zitandukanye.

Dore bimwe mu byagaragajwe n’ubushakashatsi ku gifenesi:

1. Akamaro ku Buzima Bw’umutima

Ubushakashatsi bwerekanye ko igifenesi rikungahaye kuri potassium, ikenerwa mu kugabanya umuvuduko ukabije w’amaraso no kurinda indwara z’umutima. Potassium kandi ifasha mu kugabanya cholesterol mbi (LDL), bigafasha mu mikorere myiza y’umutima.

2. Ubushobozi mu Kurwanya Diyabete

Amababi y’igifenesi yagaragajwe nk’afite ubushobozi bwo kugabanya isukari mu maraso. Ubushakashatsi bugaragaza ko ibiyigize bifasha mu kongera kwihanganira isukari (glucose tolerance), bityo bikaba bifitiye akamaro abantu bafite diyabete y’ubwoko bwa kabiri (type 2 diabetes).

3. Kurwanya Kanseri

Kubera ko igifenesi gikungahaye ku ntungamubiri zifite ubushobozi bwo gusukura umubiri (antioxidants) nka vitamine C na phytonutrients, ubushakashatsi bugaragaza ko bifasha kurinda kwangirika kw’uturemangingo tw’umubiri. Ibi bishobora kugabanya ibyago byo kurwara kanseri zimwe na zimwe, cyane cyane iziterwa n’iturika rya za radicals z’ubuntu (free radicals).

4. Gufasha mu Igogorwa

Imyunyu ngugu (fibers) iri mu gifenesi ni ingenzi mu kurinda uburwayi bw’igifu n’amara, harimo n’indwara ya kanseri y’amara (colorectal cancer). Ubushakashatsi kandi bwerekanye ko iyi fiber ifasha mu kugabanya kwituma impatwe (constipation) no kugabanya ibibazo by’igogorwa.

5. Gukomeza Ubudahangarwa Bw’umubiri

Vitamine C nyinshi iri mu gifenesi izwiho kongera ubushobozi bw’umubiri bwo kurwanya indwara ziterwa na mikorobe. Ubushakashatsi bwerekana ko kurya igifenesi bishobora kugabanya ibyago byo kurwara ibicurane, grippe, ndetse n’izindi ndwara ziterwa na virusi cyangwa bagiteri.

6. Gufasha mu Mikorere y’Imyakura

Igifenesi gikungahaye kuri vitamine B6, izwiho gufasha mu mikorere myiza y’imyakura (nervous system). Ubushakashatsi bwerekanye ko iyi vitamine ishobora kugabanya ibyago byo kugira stress, gucika intege mu bwenge, no kugira ibibazo byo mu mutwe.

7. Gufasha Abagize Ibiribwa Bike

Mu bihugu bimwe byugarijwe n’inzara, igifenesi cyagaragajwe nk’umuti w’ingenzi kubera ko gikungahaye ku binyampeke (carbohydrates) bitanga ingufu, kikaba kandi kigororotse mu ntungamubiri nka proteyine, imyunyungugu, na vitamine.

8. Gukoresha mu Buvuzi Gakondo

Mu bushakashatsi bwakozwe mu bihugu bimwe bya Aziya, igishishwa, imbuto, n’ibibabi by’igifenesi byagaragajwe nk’ibyifashishwa mu buvuzi gakondo mu kuvura ibibazo birimo ibisebe, impiswi, n’indwara zifata uruhu.

Imiterere Yihariye

Ubushakashatsi bwongeraho ko igifenesi ari urubuto ruramba, rudashobora kwangirika vuba kandi rukaba rwera neza mu bice bikunze kugira ubushyuhe bwinshi. Ibi bituma ruba ingenzi cyane mu guhangana n’ikibazo cy’ibura ry’ibiribwa ku isi.

Mu musozo, ubushakashatsi bugaragaza ko igifenesi ari urubuto rufite agaciro gakomeye mu mirire, ubuzima, ndetse n’ubuvuzi. Rwakwitabwaho cyane nk’igihingwa gifasha mu guhangana n’ibibazo by’ubuzima n’ibiribwa.

Dore ibihugu 5 bya mbere birya igifenesi cyane kurusha ibindi ku isi:

1. Ubuhinde: Ubuhinde ni cyo gihugu cya mbere mu guhinga no gukoresha igifenesi. Mu turere twa Kerala, Tamil Nadu, na Karnataka, igifenesi ni igihingwa cy’ingenzi mu mirire ya buri munsi.

2. Bangladesh: Igifenesi ni urubuto rw’igihugu muri Bangladesh, kandi rukoreshwa cyane mu biribwa bitandukanye, haba ari urubuto rw’umwimerere cyangwa mu ifunguro ryatetswe.

3. Indoneziya: Mu bice bitandukanye by’Indoneziya, igifenesi rikoreshwa mu biryo byaho, cyane cyane mu biryo byitwa “gudeg” byo muri Yogyakarta.

4. Philippines: Igifenesi, rizwi nka “langka” muri Philippines, rikoreshwa mu biryo bitandukanye, harimo n’ibinyobwa byaho.

5. Thailand: Mu gihugu cya Thailand, igifenesi rikoreshwa mu biryo bitandukanye, haba ari urubuto rw’umwimerere cyangwa mu ifunguro ryatetswe.

Ibi bihugu bifite umuco ukomeye wo gukoresha igifenesi mu mirire yabo, kandi bikaba bifite umusaruro munini w’iki gihingwa.

Nubwo nta makuru ahari agaragaza neza ibihugu birya igifenesi cyane kurusha ibindi, ibihugu byo muri Aziya y’Amajyepfo ni byo bizwiho gukoresha cyane iki gihingwa mu mirire yabo.

Urubrubuto rufite intungamubiri nyinshi zituma umuntu arushaho kubaho neza

Greenafricarw

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *